Ανδρολογία

Με τον όρο Ανδρολογία εννοείται η ιατρική ειδικότητα που εστιάζει στην καλή υγεία του άνδρα και συγκεκριμένα στο ουρολογικό και αναπαραγωγικό σύστημά του.

Η Ανδρολογία χωρίζεται σε τρεις κύριες κατηγορίες, όσον αφορά τα επίκεντρά της:

1. Στη Στυτική Δυσλειτουργία
2. Στην Ανδρική Γονιμότητα και
3. Στη Λειτουργική και Αισθητική Ουρογεννητική Επανορθωτική Χειρουργική

Οι Ανδρολόγοι είναι χειρουργοί ουρολόγοι με επιπλέον πολυετή εξειδίκευση σε θέματα αναπαραγωγικής και σεξουαλικής φύσης.

Δεδομένου ότι οι περισσότερες παθήσεις που απασχολούν την Ανδρολογία αποτελούν συνδυασμό διάφορων παραγόντων, ο ανδρολόγος καλείται να συντονίσει και να συνεργαστεί με ένα σύνολο άλλων ιατρικών ειδικοτήτων, ώστε να παράσχει μόνιμες θεραπευτικές λύσεις.

Στυτική δυσλειτουργία

Όταν ο άνδρας δεν μπορεί να πετύχει επαρκή στύση, ακόμη και περιοδικά, τότε πρόκειται για Στυτική Δυσλειτουργία. Από πίσω της μπορεί να κρύβονται διάφορα αίτια και μπορεί να εκδηλωθεί με ποικίλα συμπτώματα.

Η επίσκεψη στον ανδρολόγο – ουρολόγο είναι απαραίτητη, καθώς ενδεχομένως μπορεί να υφέρπουν άλλα νοσήματα, όπως ο διαβήτης ή κάποια καρδιαγγειακή πάθηση.

Συνήθως η Στυτική Δυσλειτουργία οφείλεται στους εξής παράγοντες:

• Σακχαρώδη διαβήτη, καρδιακές νόσους, αγγειακές νόσους, αρτηριοσκλήρυνση, υπέρταση, μετατραυματικές στενώσεις, φλεβική διαφυγή
• Ορμονικές διαταραχές
• Βλάβες στα σηραγγώδη σώματα
• Νευρογενείς παθήσεις, όπως ένα εγκεφαλικό επεισόδιο ή η σκλήρυνση κατά πλάκας
• Ακτινοβολία και χειρουργικές επεμβάσεις της πυέλου
• Ψυχολογικά αίτια

Αναφορικά με τα συμπτώματα αυτά είναι συνήθως η αδυναμία επίτευξης στύσης κατά τη σεξουαλική επαφή, η πρόωρη εκσπερμάτωση ή η αδυναμία, η μειωμένη επιθυμία για συνεύρεση και οι μειωμένες ή και μηδενικές στήσεις κατά τις πρωινές ώρες.

Η θεραπεία της Στυτικής Δυσλειτουργίας δεν είναι ενιαία για όλους, αλλά εξαρτάται από το αίτιο του προβλήματος. Ο ανδρολόγος-ουρολόγος θα λάβει αναλυτικό ιστορικό του ασθενούς και μετά από μια σειρά διαγνωστικών εξετάσεων θα ορίσει την κατάλληλη θεραπεία.

Ανδρική Υπογονιμότητα

Βάσει ορισμού ως υπογονιμότητα θεωρείται η αποτυχία ενός ζευγαριού να συλλάβει έπειτα από 12 μήνες προσπάθειας χωρίς τη λήψη προφυλάξεων.

Οι τελευταίες έρευνες εντοπίζουν ότι το 15% των ζευγαριών στις ανεπτυγμένες χώρες που προσπαθούν να τεκνοποιήσουν, παρουσιάζουν προβλήματα υπογονιμότητας. Σε αυτά τα ζευγάρια το πρόβλημα εντοπίζεται στον άνδρα κατά 20%, στη γυναίκα κατά 40% και στους δύο κατά 25% και για το 15% δεν υπάρχει σαφής αιτιολογία.

Ειδικά σε ό,τι αφορά την ανδρική υπογονιμότητα αυτή προκαλείται από συγκεκριμένα αίτια τα οποία επηρεάζουν την παραγωγή σπέρματος ή τη μεταφορά του.

Ένα από τα αίτια που συναντώνται περισσότερο είναι η κιρσοκήλη, επηρεάζοντας το σπέρμα του 35% των υπογόνιμων αντρών. Άλλη αιτία είναι οι διαταραχές που συντελούνται στις ορμόνες οι οποίες ελέγχουν την παραγωγή σπέρματος. Επίσης, η ανδρική υπογονιμότητα ενδέχεται να οφείλεται σε γενετικές ανωμαλίες, όπως οι χρωμσωμικές ή σε μεταλλάξεις γονιδίων με τις τελευταίες να είναι πολλές φορές μη αναστρέψιμες. Άλλες παθήσεις, όπως μια φλεγμονή στον όρχι ή στον προστάτη είναι αιτίες που θεραπεύονται. Επιπροσθέτως, μια έτερη αιτία μπορεί να είναι ο ανθυγιεινός τρόπος ζωής που περιλαμβάνει αλκοόλ και κάπνισμα.

Η λήψη ιστορικού, η κλινική εξέταση και το σπερμοδιάγραμμα συμβάλλουν στην αρχική εκτίμηση της κατάστασης, η οποία θα διερευνηθεί περαιτέρω με υπέρηχο Doppler του οσχέου, ορμονικό, γενετικό έλεγχο και ενδεχομένως βιοψία του όρχεως.

Έπειτα, τα στατιστικά είναι υπέρ του ασθενούς, καθώς 1 στους 8 υπογόνιμους μπορεί να ξεπεράσει τα αίτια που προκαλούν υπογονιμότητα και να τεκνοποιήσει φυσιολογικά.

Νόσος La Peyronie

Η νόσος La Peyronie υποβαθμίζει τη σεξουαλική ζωή του ασθενούς και κατ’ επέκταση μπορεί να επηρεάσει την αυτοπεποίθησή του.

Τα κύρια συμπτώματα της La Peyronie είναι η κάμψη, ο πόνος και η ανίχνευση σκληρύνσεων στο πέος. Σε ορισμένες περιπτώσεις η κάμψη μπορεί να έχει τέτοια έκταση που να καθιστά αδύνατη τη διείσδυση κατά τη σεξουαλική επαφή ή ακόμη και την επίτευξη στύσης.

Ορισμένα περιστατικά έχουν αποδοθεί σε μια εγγενή ανωμαλία αλλά στις πλείστες των περιπτώσεων εμφανίζεται στη διάρκεια της ζωής του ασθενούς και ακολούθως εξελίσσεται. Η La Peyronie είναι καλοήθης πάθηση και δεν συσχετίζεται με λοιμώξεις, αν και η αιτιολογία της δεν έχει διαπιστωθεί επακριβώς.

Ενίοτε έχει συνδεθεί με διάφορες παθήσεις, όπως ο διαβήτης, οι νόσοι Paget και Dupuytren και η ουρική αρθρίτιδα. Άλλες φορές έχει αποδοθεί και σε τραυματισμούς του πέους μεσούσης της σεξουαλικής επαφής.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η νόσος La Peyronie είθισται να κάνει την εμφάνισή της στους άνδρες μετά τα 45 έτη. Ανιχνεύεται όμως εύκολα και διαγιγνώσκεται με υπέρηχο.

Οι θεραπευτικές προσεγγίσεις είναι δύο για τη νόσο La Peyronie. Φαρμακευτική ή χειρουργική. Η δεύτερη επιλέγεται όταν πρόκειται για μέτρια ή βαριά μορφή.

Σε κάθε περίπτωση προτού ο ασθενής εισαχθεί στο χειρουργικό τραπέζι, θα πρέπει να έχει σταθεροποιηθεί η νόσος, ειδάλλως ελλοχεύει ο κίνδυνος της υποτροπής. Πρακτικά η νόσος θα πρέπει να έχει σταθερή πορεία για 12 μήνες πριν τη χειρουργική επέμβαση.

Οι χειρουργικές μέθοδοι που είθισται να προκρίνονται είναι η Επέμβαση ευθειασμού με πτύχωση, η Επέμβαση ευθειασμού με μόσχευμα και η Τοποθέτηση πεϊκής πρόθεσης.

Κιρσοκήλη

Η κιρσοκήλη είναι ουρολογική πάθηση που εμφανίζεται στο 17-18% του ανδρικού πληθυσμού και τις περισσότερες φορές σε νέους άνδρες οι οποίοι υποβάλλονται σε εξετάσεις γονιμότητας. Στους άνδρες που το εύρημα είναι υπογονιμότητα, ένα 16-30% έχει ως αίτιο αδιάγνωστη κιρσοκήλη.

Η κιρσοκήλη αποδίδεται σε ανεπάρκεια των βαλβίδων οι οποίες είναι εγκατεστημένες στις φλέβες και έχουν ως ρόλο να αφήνουν τη ροή του αίματος. Ως αποτέλεσμα αυξάνεται η θερμοκρασία του όρχεως εξαιτίας της συσσώρευσης στάσιμου αίματος ή λόγω της παλινδρόμησης τοξικών μεταβολιτών από τη νεφρική φλέβα, μειώνοντας έτσι την ποιότητα των σπερματοζωαρίων.

Πολλές φορές η κιρσοκήλη δεν δίνει συμπτώματα, αλλά ακόμη και όταν δίνει, είναι συχνά ανεπαίσθητα, όπως βάρος στους όρχεις μαζί με ήπιο πόνο ή πιο έντονος πόνος και τράβηγμα στον όρχι σε πιο βαριές περιπτώσεις.

Ο ιατρός θα διαγνώσει την κιρσοκήλη με επισκόπηση του οσχέου, ψηλάφιση των ορχέων και με υπερηχογράφημα Doppler οσχέου. 

Έπειτα, η κιρσοκήλη θεραπεύεται μόνο με χειρουργική επέμβαση μικρής κλίμακας, καθώς ο ασθενής χρειάζεται μόνο ημερήσια νοσηλεία.

Αζωοσπερμία

Η αζωοσπερμία συγκαταλέγεται στις πιο κρίσιμες παθήσεις της ανδρικής υπογονιμότητας και συναντάται σχεδόν στο 1% των ανδρών γενικώς και στο 10% όσων διερευνούν τη γονιμότητά τους.

Τα τελευταία, περίπου, 30 χρόνια ο πάσχων με αζωοσπερμία μπορεί να τεκνοποιήσει με τη μέθοδο της μικρογονιμοποίησης.

Για να διαγνωστεί η αζωοσπερμία γίνεται εξέταση σπέρματος και φυγοκέντρηση για να επιβεβαιωθεί τυχόν κρυπτοσπερμία. Εφόσον διαγνωστεί αζωοσπερμία, ο ανδρολόγος-ουρολόγος θα αναζητήσει τα αίτια που την προκάλεσαν μέσω βιοψίας όρχεως.

Η μεθοδικότερη αντιμετώπιση της αζωοσπερμίας στο πλαίσιο της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής έχουν αποδείξει ότι ο τύπος της αζωοσπερμίας και τα αίτια που την προξένησαν δύνανται να επηρεάσουν την πρόγνωση.

Επίσης σήμερα η ιατρική έχει αποδείξει ότι κάθε τύπος αζωοσπερμίας συσχετίζεται με αυξημένη συχνότητα ποικίλων γενετικών νοσημάτων, από χρωμοσωμικές ανωμαλίες και μεταλλάξεις του γονιδίου της κυστικής ίνωσης μέχρι και μικροελλείψεις του χρωμοσώματος Υ.

Σε κάθε περίπτωση σήμερα η αζωοσπερμία αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά σχεδόν σε όλες τις μορφές της και το ζευγάρι μπορεί να προβεί σε τεκνοποίηση με την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.